Steteskop Aksesuarları ve Çeşitleri Nelerdir?

Tıbbi alanda doktorların hastalıkları teşhis etmek adına kullanmış oldukları birçok farklı işlev ve görevde ekipmanlar bulunmaktadır. Bu ekipmanlar yardımı ile doktorlar hastayı kontrol edebilmekte ve gerekli müdahaleleri yapabilmektedir. Doktorların kullanmış olduğu tıbbi ekipmanlar arasında en çok bilinen ve doktorların sıklıkla kullanmış olduğu steteskop yer almaktadır.

Steteskoplar dışarıdan bakıldığında aynı olarak görülse de kendi içerisinde farklı kategorilere ayrılmaktadır. Yazının devamında steteskop aksesuarları ve steteskop çeşitleri hakkında detaylı bilgi bulunmaktadır.

Steteskop Aksesuarları ve Çeşitleri Nelerdir?

Steteskop, doktorların vücut seslerini dinlemesine, vücut içerisindeki sesleri daha iyi duymalarına olanak tanıyan tıbbi ekipmandır. Bazı durumlarda hamilelerde fetüsün kalp atışlarını dinlemek için de steteskop kullanılmaktadır. Steteskopların birçok çeşidi ve aksesuarı bulunmaktadır. Steteskop aksesuarları steteskop diyaframı, steteskop çanı, steteskop hortumu, steteskop kulaklığı olarak sıralanırken; steteskop çeşitleri çift taraflı steteskop, çocuk steteskop, erkaphon steteskop, kardiyolojik steteskop, pediatrik steteskop, yenidoğan steteskop olarak sıralanmaktadır.

Steteskop Diyaframı

Steteskop aksesuarları arasında yer alan steteskop diyaframı, steteskopun hastanın cildi ile temas eden noktasıdır. Plastik disk, halka şeklindeki bu alan, hastanın ilgili bölgesine yerleştirilerek vücut içerisindeki seslerin dinlenmesini sağlanır. Diyafram vücut içerisindeki yüksek frekanslı seslerin tespit edilmesi ve doktor tarafından dinlenmesini sağlar. Diyafram ile birlikte aynı noktada bulunan çan ise içi boş çanak şeklindedir. Bu yapı ise vücuttaki düşük frekanslı seslerin dinlenmesini sağlar.

Steteskop Hortumu

Steteskop hortumu, steteskopların uç kısımlarında hasta ile temas eden bölümde yer alan diyafram ile doktorun hastayı dinlemesini sağlayan kulaklık bölümünü birleştirmek adına kullanılan hortuma verilen addır. Steteskop hortumları farklı renk seçeneklerine sahip olabilmektedir. Bu renk seçenekleri tercihe bağlı olup steteskop hortumunun kullanımını etkilememektedir. Bununla birlikte steteskop hortumları kullanılacakları bölüme göre farklı kalınlıklarda olabilmektedir.

Steteskop Kulaklığı

Steteskop kulaklığı steteskop aksesuarları arasında yer almaktadır. Doktorun hastanın organlarını dinlemek adına yerleştirmiş olduğu steteskoptaki sesleri kulağa doğru bir biçimde aktarılmasını sağlayan bölüme steteskop kulaklığı denilmektedir. Steteskop kulaklığının yumuşak olması ve kulak içini doğru bir biçimde kavraması ses izolasyonu bakımından oldukça önemlidir. Bu nedenle steteskop tercih edilirken kulaklık bölümüne ayrı bir hassasiyet gösterilir.

Çift Taraflı Steteskop

Steteskop çeşitleri arasında yer alan çift taraflı steteskop özellikle de gürültülü ortamlarda çalışan doktorlar tarafından tercih edilmektedir. Yüksek ses izolasyonu sağlayan ve çeşitli organların ses dalgalarını dinlemeye olanak tanıyan çift taraflı steteskop her yaştan hasta için kullanılabilmesiyle de doktorların tercih sebebidir. Dahiliye, acil doktorları gibi daha birçok doktor tercihini çift taraflı steteskoplardan yana yapabilmektedir. Tek taraflı steteskoplara oranla daha iyi sonuç veren çift taraflı steteskop doktorların genel tercihleri arasında yer almaktadır.

Tek Taraflı Steteskop

Tek taraflı steteskop diğer steteskoplara oranla daha basit bir yapıya sahip steteskop çeşididir. Ayarlanabilir bir diyaframa sahip olan tek taraflı steteskopta çan kısmı bulunmaktadır. Bu nedenle düşük frekanslı sesleri dinlemekten ziyade yüksek frekanslı sesleri dinlemek amacıyla tek taraflı steteskop kullanılabilir. Tek taraflı steteskop ile dinlenebilen yüksek frekanslı seslere kalp, ciğer ve bağırsak hareketleri örnek olarak gösterilebilir. Tek taraflı steteskoplar genel olarak çok sayıda kardiyovasküler hastalıkla meşgul olan kardiyolog doktorlar tarafından tercih edilen steteskop türüdür.

Veteriner Steteskop

Veterinerlerin kullanmış oldukları steteskoplar farklı tasarıma sahiptir. Bunun nedeni ise insan ve hayvan vücutlarının, derilerinin birbirinden farklı özelliklere sahip olabilmesidir. Veteriner steteskopları 32 inç uzunluğunda tasarlanmış bir boruya sahiptirler. Hayvanların kürkleri bazen fazla ses bırakabileceğinden yüksek ses izolasyonu sağlarlar ve ayarlanabilir diyaframları bulunur. Ayarlanabilir diyafram sayesinde yüksek frekanslı seslerden düşük frekanslı seslere geçiş kolaylaştırılır. Bu da veteriner hekimlerin hastalarıyla daha verimli biçimde ilgilenmesine olanak tanır.

Erkaphon Steteskop

Özellikle yetişkinliklerle çalışan doktorların tercihi erkaphon steteskoplardan yana oluyor. Yetişkin steteskopu olarak bilinen erkaphon steteskoplar bu bağlamda özel olarak üretilmektedirler. Tek taraflı steteskoplar arasında yer almaktadırlar. Steteskopların içerisinde birbiri ile bitişik iki paralel kanal mevcuttur. Bu paralel kanal yardımı ile hortumlar arası yaşanan ve organların seslerini duymayı zorlaştıran sürtünme sesi de ortadan kaldırılmaktadır. Yetişkinler ile çalışan birçok doktor erkaphon steteskop tercih edebilmektedir.

Kardiyolojik Steteskop

Kardiyolojik amaçla kullanılan kardiyoloji steteskopları dışarıdan bakıldığında standart steteskoplara benzeseler de kullanım performansı açısından çok daha hassastırlar. En düşük frekanstaki sesleri dahi yüksek frekanslarda duymayı sağlayan kardiyoloji steteskopları ayrıca ovalama, tıklama gibi en küçük seslerin dahi net bir şekilde duyulmasına olanak tanır. Diğer steteskoplara oranla kulaklıkları da daha yumuşak ve kalındır. Böylece kulağa tam oturarak maksimum ses izolasyonu sağlar. Kardiyoloji doktorlarının tercihi genel olarak kardiyolojik steteskoplardan yana olmaktadır.

Pediatrik Steteskop

Pediatrik steteskoplar, yetişkin steteskopları ile benzerlik göstermektedirler. Ancak aralarında bazı farklar söz konusudur. Pediatrik steteskoplar çocuk hastalar için özel olarak tasarlanmıştır. Çocukların organları yetişkinlere oranla daha küçük olduğu için pediatrik steteskop da bu düşünülerek tasarlanmıştır. Ayrıca pediatrik steteskoplarda renk çeşitliliği diğer steteskop çeşitlerine göre bir hayli fazladır. Doktorlar için renklerin fazlaca bir önemi olmasa da pediatri doktorları çocuk hastalarla çalıştığı için canlı renkler tercih etmeleri çocukları rahatlatmakta ve endişelerini bir nebze olsun azaltmaktadır.

Yenidoğan Steteskop

Yenidoğan için özel olarak tasarlanan yenidoğan steteskopları, steteskoplar içerisinde 2 cm lik çapları ile en küçük çapa sahiptirler. Yenidoğan steteskopları soğutmasız jant ve yenidoğan bebeklere zararı dokunabilecek lateks gibi maddelerden arındırılmış şekilde üretilirler. Yetişkinlerde kullanılan steteskoplar ile yenidoğan bebeklerde tanı koymak zor olabilir. Yenidoğan steteskopları, bebeklerin organ boyutlarına uygun olarak tasarlanması sebebiyle doğru sonuç ve teşhis için en doğru tercihler arasında yer almaktadır.

Bebek Steteskop

Bebek steteskopunun yenidoğan steteskoptan ayırıcı özelliği steteskopun çapıdır. 2.7 cm lik çapa sahip olan bebek steteskopu yenidoğan steteskoptan sonran en küçük steteskoptur. Yenidoğan sonrası bebek hastalar için kullanılan bu steteskopta da bebek cildine zarar verebilecek lateks vb. maddeler kullanılmaz ve soğuk olmayan bir jant içerir. Bu sayede bebek cildine temas ettiği anda bebekler soğuk sebebiyle herhangi bir irkilme yaşamazlar.

Akustik Steteskop

Çoğunlukla kullanılan steteskoplar arasında akustik steteskop yer almaktadır. Oldukça yaygın bir biçimde kullanılan akustik steteskoplarda bir çan ve diyafram bulunmaktadır. Yaygın kullanımlarına karşın diğer steteskoplar kadar iyi ses izolasyonu ve duyumu sağlayamazlar. Bu nedenle akustik steteskoplar tanı koyulmasından ziyade hemşireler ve tıp öğrencileri için uygun steteskoplar arasında yer almaktadır. Tanı ve teşhis için daha net bilgiler verebilen diğer steteskoplar tercih edilebilir.

Steteskopun Çan Kısmı ve Diyafram Kısmı ile Ne Dinlenir?

Steteskopların hasta ile temas eden bölümleri çan ve diyafram kısımlarıdır. Bu kısımlar farklı seslerin dinlenebilmesi için kullanılmaktadır. Steteskopların çan kısmı daha çok düşük frekanslı sesleri dinlemek için kullanılmaktadır. Düşük frekanslı seslere kardiyolojik sesler örnek olarak verilebilir. Bunun yanında steteskopların diyafram kısımları ise yüksek frekanslı sesleri dinlemek için kullanılır. Nefes sesleri, akciğerlerin sesleri vb. diyafram ile dinlenilen yüksek frekanslı seslere örnek olarak gösterilebilir.