20 Mayıs Avrupa Obezite Günü
Fazla kiloluk ve obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmıştır.
Beden Kütle İndeksi (BKİ) yetişkinlerde fazla kiloluluk ve obeziteyi sınıflandırmak için yaygın olarak kullanılan, boya göre ağırlık indeksidir. BKİ, bireyin vücut ağırlığının (kg), boy uzunluğunun (m cinsinden) karesine (BKI=kg/m2) bölünmesiyle elde edilen bir değerdir. Dünya Sağlık Örgütü; BKİ değerinin 25’e eşit ve ya 25’ten yüksek olmasını fazla kiloluk, BKİ değerinin 30’a eşit ve ya 30’dan yüksek olmasını obezite olarak tanımlar. BKİ boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının tahmin edilmesinde kullanılmakta ancak vücutta yağ dağılımı hakkında bilgi vermemektedir.
Bel çevresi bireylerde obeziteyi ölçmek için daha az kullanılan bir yöntemdir. Bu basit ölçüm yetişkinlerde bel çevresini ölçerek obezite ve morbid obeziteyi belirler. Bel çevresini bulmak için, kalça kemiğinin üstündeki ve göğüs kafesinin altındaki alan bir mezura yardımıyla ölçülür. Kadınlar için, bel çevresinin 89 cm ve üstünde olması sağlıksız olarak değerlendirilir. Erkekler içinse bel çevresinin 102 cm ve üstünde olması sağlıksız olarak değerlendirilir. Obeziteyi bu yöntemle saptamak için bir sınıflandırma şeması veya çeşitli aralıklar bulunmamaktadır. Sadece kadın ve erkekler için yukarıda belirtilen sade ve basit eşikler geçerlidir.
Obezite ve Fazla Kiloluğa Yol Açan Nedenler
Obezite ve fazla kiloluluğun ana nedeni günlük alınan enerjinin (kalori), harcanan enerjiden fazla olmasıdır. Küresel olarak; yağ içeriği yüksek, enerji yoğun gıdaların alımında artış; birçok iş türünün artan hareketsiz yapısı nedeniyle fiziksel inaktivitedeki artış, ulaşım modellerindeki değişim ve şehirleşmedeki artış, obezite nedenleri arasındadır.
Diyet örüntüleri ve fiziksel aktivite düzenindeki değişiklikler genellikle sağlık, tarım, ulaştırma, şehir planlama, çevre, gıda işleme, dağıtım, pazarlama ve eğitim gibi sektörlerde destekleyici politikaların eksikliği ile ilgili çevresel ve toplumsal değişikliklerin bir sonucudur. Obezite, genellikle bireyin kontrolünün ötesindeki faktörlerin neden olduğu bir hastalıktır.
Bilim, genetiğin obezitede rol oynadığını göstermektedir. Bununla birlikte, obeziteye yatkınlığı olan bütün bireyler obez hale gelmez. Hangi genlerin obeziteye en çok katkıda bulunduğunu belirlemek için araştırmalar devam etmektedir.
Obezite Kronik Bir Hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü, içinde bulunduğumuz yüzyılda, obezitenin, yetersiz beslenme ve bulaşıcı hastalıklara benzer veya daha yüksek görülme sıklığına sahip olduğunu onaylamaktadır. Bu nedenle, obeziteyi önlemek ve tedavi etmek için etkili önlemler alınmadığı takdirde, 2025 yılına kadar dünya nüfusunun yarısından fazlasının obez olması durumu söz konusudur.
Dolayısıyla, obezite, gelişmiş ülkelerde yaygın olarak görülen, her ırktan her yaştan kadın ve erkeği etkileyen kronik bir hastalıktır.
Obezite öncesi ve obezite, uygun tedavi ve tedavi sonrası bakımın sağlanması kadar sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve daha aktif bir yaşam tarzının teşvik edilmesini de içeren ortak strateji gerektiren önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Çocukluk Çağı Obezitesi
Özellikle, Avrupa'da çocukluk çağında obezitenin görülme sıklığı artmaktadır. Çocukluk çağı obezitesinin, özellikle yaşamın ikinci on yılı boyunca, bilhassa obez ebeveynlerin aşırı kilolu çocuklarında, yetişkin çağı obezitesi için giderek daha güçlü bir haberci olduğu kabul edilmektedir.
Ayrıca, obezitenin sosyal, ekonomik ve sağlık sonuçlarına zarar verdiğine dair kanıtlar artmaktadır. Bu nedenle, çocukluk çağı obezitesi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yetişkin çağı obezitesinin artan yaygınlığı ile artık önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir.
Sağlıklı bir toplum için sağlıklı bireylere ve sağlıklı bir gelecek için sağlıklı çocuk ve gençlere ihtiyacımız var. Besleme düzenimiz ve günlük hayat tarzımızda yapacağımız küçük değişikler ile hem kendimizin ve çocuklarımızın sağlığını hem de toplum sağlığını geliştirebiliriz. Bu vesileyle herkesi sağlıksız gıdalardan uzak durup fiziksel aktivite yapmaya (en basit aktivite yürüyüş) davet ediyor; esenlikler diliyorum.
Uzm. Dr. Serhat Korkmaz
İl Sağlık Müdürü
