Ekim Ayı Meme Kanseri Farkındalık Ayı
Meme kanseri, memedeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkar. Ülkemizde ve dünyada kadınlarda en sık görülen ve aynı zamanda en sık ölüme neden olan kanser türü olan meme kanseri, erkeklerde de görülebilir. Ülkemizde kanser olan her dört kadından biri meme kanseridir.
Meme kanserinde yaşam şekliyle ilişkili değiştirilebilecek risk faktörleri şöyledir:
- Fazla kilolu ya da şişman olmak; yeterli fiziksel aktivite yapmamak (hareketsiz bir yaşam sürmek)
- Hiç doğum yapmamış ya da ilk doğumunu 30 yaşından sonra yapmış olmak
- Doğum kontrol hapı ve iğnesi kullanmak; menopoz sonrası hormon tedavisi almak
- Alkol kullanmak: Özellikle günde 1 bardaktan daha fazla alkol tüketimi.
Meme kanserinde değiştirilemeyecek risk faktörleri ise şunlardır:
- Kadın olmak: Kadınlarda erkeklerden 100 kat daha fazla meme kanseri görülmektedir.
- Yaş almak: Yaş arttıkça meme kanseri riski artmaktadır.
- Belirli kalıtsal genlere sahip olmak (özellikle BRCA1, BRCA2 gibi)
- Ailede meme kanseri öyküsünün olması: Birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, kız çocuk) meme kanseri görülmesi riski iki kat arttırmaktadır.
- Kişinin bir memesinde kanser olması: Diğer memede ve aynı memenin diğer bölgelerinde de kanser görülme riskini arttırmaktadır.
- Yoğun meme dokusuna sahip olmak,memede iyi huylu oluşumların (fibroadenom gibi) olması
- Erken adet görmeye başlamak (özellikle 12yaş öncesi);geç menapoza (55yaşından sonra) girmek
Meme Kanserinin Belirtileri
Memelerinizin normalde nasıl göründüğünü ve nasıl hissettiğinizi bilmek, meme sağlığının önemli bir parçasıdır. Meme kanserini olabildiğince erken yakalamak, başarılı bir tedavi şansı sunar. Tarama testleri, herhangi bir belirti ortaya çıkmadan önce meme kanserinin erken aşamalarında bulunmasına yardımcı olur. Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir. Ayrıca aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Bir memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi(belirgin bir yumru görülmese de)
- Memede ya da meme ucunda; ağrı, kızarıklık, kabuklaşma,deride kalınlaşma
- Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (ekzema, mayasıl)
- Meme ucunda çekilmeler
- Memede portakal kabuğu görünümü; meme derisinde tahriş
- Tek taraflı meme ucunda akıntı- özellikle kanlı akıntı
- Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği
Bazen memeden önce koltuk altı veya köprücük kemiğinin etrafında şişme, yumru görülmesi
Bütün kanserlerde olduğu gibi meme kanserinde de erken tanı, tedavi için çok önemlidir. Bu yüzden belirtilerden biri görüldüğünde vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır. Kadınların kendi kendine meme muayenesi(KKMM) yapması da çok önemlidir. İlimizdeki KETEM’lerde (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) ücretsiz taramalar, eğitimler; özellikle kadınlarımıza KKMM eğitimi verilmektedir. İlimiz genelinde 2021 yılı ilk 9 ayında; 6522 kadına tarama yapılmış, taramalar sonucu 14 vaka tespiti edilmiştir.
Tüm kanserlerde olduğu gibi; sağlıklı (sebze ve meyveden zengin) beslenme alışkanlıkları, haftada en az 150 dakika orta düzeyde (en az 10 dakika tempolu yürüyüş, bisiklete binme gibi) ya da hafta da en az 75 dakika ağır düzeyde (en az 10 dakika koşma, yüzme gibi) fiziksel aktivite yapma, meme kanseri riskini azaltmaktadır. Anne sütü bebek için, emzirmek de anne sağlığı için oldukça önemlidir. Özellikle 1,5-2 yıl emzirmenin, anneyi meme kanserinden koruduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.
Ekim’in, “Meme Kanseri Farkındalık Ayı” olması hasebiyle, bütün kadınlarımızı tarama ve eğitim için KETEM’lerimize bekliyoruz. Merkez KETEM’ e Danışma ve Randevu için 444 4 234- 1122 No.lu telefondan ulaşabilirsiniz.
Uzm.Dr.Serhat KORKMAZ
İl Sağlık Müdürü
