Dedeoğlu Çeşmeleri 84 yıldır Akıyor
Dinar’a bağlı Suçıkan, Toptepe ve Pınarbaşı Mahallelerinde bulunan Dedeoğlu Çeşmesi adıyla bilinen 7 ayrı çeşme tam 84 yıldır akmaya devam ediyor.
Suçıkan Mahalle Muhtarı Ali Er çeşmelerle alakalı olarak tarihi bilgileri Gündem Gazetesine anlattı. 6 dönemdir Suçıkan mahalle muhtarlığına seçilen Ali Er, Eski Belediye Başkanlarından Mehmet Dedeoğlu tarafından su hatlarının çektirildiğini ifade ederek, “Eski Menderes Un fabrikası arkasından çekilen hat ile, 4 tane Suçıkan Mahallesine, 2 tane Toptepe mahallesine ve 1 tane de Pınarbaşı mahallesine yaptırılmak üzere toplamda 7 adet çeşme vardır. Bu çeşmeler 24 saat boyunca kesilmeden akar. Yaz aylarında sular soğuk, kış aylarında ise sıcaktır. Tüm Dinar halkı, çarşı merkezi ve hatta köylerinden bile bu sudan doldurmaya insanlar gelir” dedi.
Dedeoğlu Çeşmesinin Tarihi
Meşhur Dedeoğlu çeşmesinin tarihini araştırmacı gazeteci yazar Ayhan Kalkan şöyle anlatmıştır.
HACI MUSTAFA DEDEOĞLU 1870-1948
Dinar’da 30’a yakın Çeşme yaptırdığını, ölmeden önce mahallesindeki camisinin imamına bir ev tahsisi yaptığını, Cami yapılmadan önce ölene kadar her ramazan özel olarak bir imam getirtip evini üstündeki büyük salonda teravih namazı kıldırttığını öldükten sonra Cami minaresinin ailesi fertlerince yaptırıldığını biliyor musunuz?
Bu rahmetli hayırsever dedemizi unutanlar olabilir ama onu unutmayanları çok olduğunu sanırım zira onun yaptırdığı çeşmelerin çoğu harıl harıl akmaya devam ediyor. Bu Dedeoğlu çeşmelerinden su içen suyunu kullananlar ona hayır duaları yapmaktadır.
Dinarın eşraflarından Geyikler/Dinar 1870 doğumlu Hacı Mustafa Demirel medrese okumuş olup Molla sıfatını almıştır. Oğlunun anlattığına göre asabi mizaçlı olmasından dolayı lakap olarak “Cinli Molla”,yerel tabirle “Çini Molla” olarak anılmıştır. Kız kardeşine de “Çini Kızı” denilmiştir. Kendisinden iki yaş küçük olan erkek kardeşine de “Kara Veli” lakabı takılmıştır. Zahire pazarında tüccarlıkla uğraşan Çini Molla’ya arpa buğday alımında yardımcı olan Kara Veli onun büyük yardımcısı olmuştu çünkü Çini Molla siyasete de atılarak Belediye seçimlerinde Encümen üyeliği ile görev almış. Encümen üyesi olması onun iş yerinde bir maliye müfettişi tarafından teftiş edilirken Müfettişe:”Biz kararsız halt işlemeyiz. İstediğin gibi denetle” şeklindeki konuşması ile ilçede ünlenmiştir. Mustafa Dedeoğlu Çarşıdaki iş yerinde işine devam ederken kardeşi Kara Veli Zahire pazarında alışverişine devam etmiştir. Mustafa Efendinin çok büyük olmasa da içinde bol çeşidi olan manifatura dükkânı ile şehirlisi köylüsü onun müşterisi imiş. Mustafa Dedeoğlu İzmir’den Cidde’ye vapur ile oradan da kiraladığı bir Deve sırtında kutsal mekânlara giderek Hacı olmuştur.
İzmir’e manifatura eşyası almaya gittiği bir vakit Dinar’ın çok sulak bir yer olduğun duyan bir değirmenci ona değirmen yapacağına işi daha büyüt ve bir un fabrikası yap daha verimli olur tavsiyesi etmiş. Kendisini bir arkadaşın iş yerine götürüp çalışmaları izletmiş İş yeri sahibi ona “Bu işi yapacaksan BÜHLER firmasının makinelerinden al diyerek adres vermiş. Dedeoğlu bu firma ile anlaşarak Üçlerce mahallesinde satın aldığı mevkide 1926 yılında fabrikasını yaptırmıştır. Fabrikanın su türbününe takılı dinamonun 110voltluk cereyan üretmesi onun makinelerini çalıştırdığı gibi içinin aydınlatılmasından sonra fabrikanın karşısında olan Tekke mahallesindeki iki evine ve sokağın hat çektirip aydınlanmasını sağlamıştır. Dinar da İlk dinamo 1920 yılında belediye tar tarafından kurulmuş suyu da onun yerinden geçiyordu. Bu sudan o da faydalandı.Belediyenin ürettiği elektrik yalnızca çarşı içindeki merkezi mıntıkanın aydınlatılmasında kullanılıyordu.
Hacı Mustafa Dedeoğlu Tekke mahallesinde evlerin su ihtiyacı çarşıdan veya İncirli pınarlarından taşımalı olarak sağlayan halkın da faydalanması için İzmir’den özel su boruları getirterek Suçukan mevkiinde çıkan bir pınarın suyunu mahallesine getirerek 30’u aşkın çeşme muslukları koyarak evinin avlusuna ve mahallesine su getirtmiştir. Yukarda gördüğünüz Cami karşısındaki çeşme ve diğerleri halen gür olarak akmaktadır.
