Afyonkarahisar’ın Tarihinin 8000 Yıl Öncesine Dayandığı Belgelendi
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve koordinesinde Konya Selçuk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Özdemir Koçak başkanlığında Müze Müdürü Mevlüt Üyümez’in yüzey araştırma ekibinin katılımı ile Afyonkarahisar il ve ilçelerinde yapılan araştırmalarda Afyonkarahisar tarihinin 8000 yıl öncesine dayandığı tespit edildi.
Afyonkarahisar’ın tarihinin daha da eskilere dayandığı hazırlanan Bilimsel Araştırma Raporu ile belgelendi. Afyonkarahisar'a ait en erken yerleşim izleri günümüzden 8000 yıl öncesine kadar gidiyor. İnsanoğlunun toprağa yerleşmeye başladığı ve zirai faaliyetlerin önemli bir yer tuttuğu bu dönem, literatürde Neolitik (Cilalı Taş) Çağ olarak isimlendiriliyor. Bu dönem, MÖ 9000-5400 yılları arasını kapsıyor. Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Koçak başkanlığında Afyonkarahisar Arkeoloji Müzesi Müdürü Arkeolog Mevlüt Üyümez koordinesinde yürütülen kazılar neticesinde, Susuz Kasabası Eyüboğlu Mevkii Yörük Yatağı ve Çeşmealtı höyükleri, Susuz Kasabası Darboğazlar Mevkii, Organize Sanayi içinde Çapak Höyük, Çukurköy Cenkçi Höyüğü, Bolvadin Gövem Mevkii, Çobanlar Pani Höyük, Sinanpaşa Eyice Höyük, Şuhut İçildi Höyük, Hocalar Çalca Asarın Tepe, Dinar Büyük Çataltepe gibi yerleşmelerde bu dönemi temsil eden buluntular ele geçirildi.
İlk Tunç Çağ Yerleşmesine Rastlanıldı
Yapılan araştırmalara göre; bu yerleşmelerin ilk defa ortaya çıkışı kabaca MÖ 6000 yıllarına kadar gidiyor. Ele geçen buluntular, söz konusu dönemde Afyonkarahisar ve çevresinde yaşayan nüfusla; Göller Yöresi, Konya Ovası, Kütahya-Eskişehir ve Denizli çevresinde ikamet eden nüfusun birbirleri ile bağlantıları olduğunu göstermektedir. MÖ 5400-3200 yılları arasına tarihlenen Kalkolitik (Bakırtaş) Çağ'da da bu etkileşim devam etmektedir. MÖ 3200-2000 yıllarında; bir başka deyişle İlk Tunç Çağı olarak adlandırılan dönemde ise yoğun bir nüfus artışı ve buna bağlı olarak gelişen çok sayıda yerleşmenin var olduğu görülüyor. Afyonkarahisar sınırları içerisinde bu döneme ait 300 civarında yerleşme veya mezarlık olduğu tespit edilmiştir. Yani hemen hemen her modern kasaba ve köy yakınlarında bir ya da birkaç tane İlk Tunç Çağ yerleşmesine rastlanmaktadır.
Bolvadin Üçhöyük Orta Tunç Çağı İzi
Bolvadin ilçesinde yer alan Üçhöyük’te de Orta tunç Çağı izlerine rastlanıldı. Bu yerleşme bazı bilim insanları tarafından MÖ 2. bin yıl yazılı kaynaklarında ismi zikredilen Puruşhanda ile eş tutuluyor. Üçhöyük yerleşmesi konumundan dolayı önemli doğu-batı yollarının kesişme noktasındadır ve verimli bir zirai alan üzerinde yer almaktadır. Bu yerleşmenin dışında Sandıklı'da 1935' li yıllarda W. Lamb tarafından kazılan Kusura, Menteş Höyük, Kızılören Ekinova Höyük, Başmakçı Yakaköy-Kocahöyük, Dazkırı Ağılların Önü, Evciler Kocahöyük, Dinar Dikici Höyük, Alparslan Höyük, İsmail Höyük, Şuhut Karaadilli Hasanlı Höyük, Sinanpaşa Ayvatlı, Küçükhöyük, Kınık Höyük, Emirdağ Hisar, Tezköy, Çayır (Manahoz), Merkez İsmailköy Çorca'nın da isimleri sayılabilir.
Yapılan araştırmalar sırasında 80 civarında höyüğün hâlihazır haritası yapılarak bunların bir kısmı yayınlar aracılığıyla bilim dünyasına tanıtıldı.
İl Kültür Turizm Müdürlüğü
